Thị trấn Quảng Uyên quê tôi giống như một thung lũng nhỏ của huyện Quảng Hòa, tỉnh Cao Bằng, mảnh đất này là ngã ba giao thương đi các huyện miền Đông như Trùng Khánh, Hạ Lang. Ở thị trấn miền đông nhỏ bé, mặt trời ló rạng nơi những dãy núi ôm ấp lấy Trường Trung học phổ thông (THPT) Quảng Uyên vào lòng rồi tỏa ánh nắng ấm áp vào mùa đông, mùa xuân, chiếu ánh nắng chói chang vào ngày hè, và rải những tia nắng thu vàng dịu dàng đi khắp phố huyện. Có lẽ mái trường là nơi đón nhận ánh nắng mặt trời đầu tiên trong thị trấn nên luôn tạo cho người ta cảm giác ấm áp, gần gũi khi đặt chân tới đây, nhất là với những ai đã từng có quãng thời gian thanh xuân đẹp nhất ở Trường THPT Quảng Uyên.

Trường THPT Quảng Uyên trong tôi là ngôi trường

giàu truyền thống lịch sử

Trường THPT Quảng Uyên vốn là một trong những ngôi trường THPT được thành lập sớm nhất ở tỉnh Cao Bằng. Thời điểm trường được thành lập, lúc ấy tôi và nhiều thế hệ giáo viên, học sinh của trường chưa chào đời nhưng chúng tôi vẫn không khỏi bồi hồi, xúc động khi nghe các thầy cô giáo trong trường vốn là những học trò thuở ấy và những thế hệ nhà giáo lão thành của trường kể lại hồi ức vừa hào hùng vừa rất đỗi thân thương về mái trường xưa. Lời kể đó càng khiến tôi yêu thương và tự hào hơn bởi nơi mình được học tập, công tác vốn là một ngôi trường giàu truyền thống lịch sử.

Giữa âm vang bi tráng của lịch sử dân tộc vào những năm đầu của thập kỉ 60, khi cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước đang bước vào giai đoạn ác liệt, ngày 20 tháng 10 năm 1960, Trường THPT Quảng Uyên mà tiền thân là Trường cấp 2-3 Quảng Uyên được thành lập trên mảnh đất Quảng Hòa - mảnh đất thuần nông nghèo khó nhưng có truyền thống hiếu học, trọng đạo nghĩa, mến hiền tài đã khiến người dân trong vùng cảm thấy phấn chấn bởi từ đây con em các dân tộc ở miền đông tỉnh Cao Bằng đã có ngôi trường mơ ước để học hành mở mang kiến thức. Đây là trường cấp 2-3 thứ 2 của tỉnh Cao Bằng, sau Trường cấp 3 Thị xã. Sự kiện này như một nét son, một dấu ấn, một địa chỉ đáng tin cậy của con em các dân tộc ở các huyện miền đông Cao Bằng. Tất cả các em học sinh từ những miền quê khác nhau: Quảng Hòa, Trùng Khánh, Hạ Lang, Trà Lĩnh… về đây cùng chung một mái trường, cùng chung một lớp miệt mài say mê học tập. Thời điểm đó, các thầy giáo của trường chủ yếu là người miền xuôi tốt nghiệp các trường Đại học Sư phạm Hà Nội, Đại học Tổng hợp theo tiếng gọi của Đảng lên miền núi dạy chữ, dạy người, đem ánh sáng của Đảng đến cho con em các dân tộc ở vùng địa đầu tổ quốc. Các lớp học đều do nhân dân các xã, các huyện cung cấp gỗ, ngói để thầy trò cùng nhau góp công dồn sức dựng lên ngôi trường của chính mình. Năm học 1963 bộ phận cấp 3 chính thức tách thành trường riêng - Trường cấp 3 Quảng Uyên gồm 4 lớp: 1 lớp 10; 1 lớp 9; 2 lớp. Học sinh cả trường khoảng hơn 100 học sinh. Được thành lập trong hoàn cảnh chiến tranh, thầy trò nhà trường đã đồng cam cộng khổ vượt qua mọi khó khăn thử thách. Thời điểm ấy để đảm bảo việc dạy và học trong hoàn cảnh đất nước có chiến tranh, trường được dựng lên tại xóm Tục Ngôn, xã Chí Thảo. Trường lớp nghèo nàn, thiếu thốn, lớp học là những "nhà tranh, vách thưa, tường gió buốt" nhưng tiếng cô thầy giảng bài vẫn say mê nhiệt huyết, tiếng hát ca yêu đời vẫn vang lên nơi góc núi heo hút.

Hình ảnh Trường THPT Quảng Uyên những ngày đầu mới thành lập

Tiếp tục ngược dòng lịch sử, khi nghe kể và tìm hiểu về cuộc chiến Biên giới năm 1979 ác liệt cam go, tôi càng thêm tự hào hơn về truyền thống lịch sử hào hùng khi mái trường thân yêu đã vững vàng, kiên cường trong bão lửa chiến tranh. Có biết bao thế hệ học sinh của nhà trường nghe theo tiếng gọi thiêng liêng của núi sông, sẵn sàng xếp bút nghiên để lên đường chiến đấu và sẵn sàng anh dũng hy sinh cho mảnh đất biên cương. Chính sự hi sinh của những người học trò đó đã khiến cho núi rừng biên cương xanh mãi, đã làm đỏ thắm hơn lá cờ tổ quốc và làm hồng hơn màu cờ truyền thống của nhà trường.

Trường THPT Quảng Uyên trong tôi là hành trình 64 năm

xây dựng và không ngừng phát triển

 Từ dãy lớp học với mái lá, mái ngói, nhà tranh nghèo nàn, thiếu thốn của những ngày đầu gian khó đến thời điểm hiện tại là những dãy lớp học cao tầng được trang bị những thiết bị dạy học hiện đại chính là minh chứng rõ nét cho truyền thống lịch sử lâu dài và sự phát triển không ngừng của nhà trường. Trường lớp ngày càng khang trang, đẹp đẽ là thành quả của những nỗ lực, cố gắng của thầy trò nhà trường qua nhiều thế hệ và sự quan tâm đầu tư cho giáo dục miền núi của Đảng và nhà nước.

Ngay từ những ngày đầu với bao bộn bề gian nan, thử thách, Chi bộ Đảng, Ban giám hiệu nhà trường đã luôn quan tâm đến việc xây dựng đội ngũ, bồi dưỡng và nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho cán bộ, giáo viên. Đội ngũ cán bộ quản lý của trường luôn đoàn kết, năng động, sáng tạo đã quyết định quan trọng vào thành tích chung của nhà trường. Do tạo được sự đồng thuận trong công tác, sinh hoạt của đội ngũ cán bộ, giáo viên, nhân viên, nhà trường luôn luôn có đủ điều kiện để thực hiện các kế hoạch đề ra. Phải khẳng định rằng sự tận tâm, tận lực; sự quan tâm, cách xử lí công việc vừa mang tính công vụ, nguyên tắc vừa thấu tình đạt lí của Ban giám hiệu chính là nguồn động lực khiến bản thân tôi và tập thể giáo viên, nhân viên luôn đoàn kết, động viên nhau nỗ lực vượt qua mọi khó khăn để vươn lên trong công tác cũng như trong cuộc sống. Đã có rất nhiều thầy cô trở thành giáo viên dạy giỏi cấp huyện, cấp tỉnh, được Sở Giáo dục và Đào tạo Cao Bằng, Bộ Giáo dục và Đào tạo tặng bằng khen vì những thành tích xuất trong công tác giảng dạy. Đây là những minh chứng rõ nét cho sự tâm huyết, thành công trong sự nghiệp "Trồng người" của các thầy cô nơi mái trường này.

Hình ảnh Trường THPT Quảng Uyên thời điểm hiện tại

Trung tâm trong hoạt động dạy và học của nhà trường chính là các em học sinh. Là cựu học sinh và nay là giáo viên giảng dạy môn Ngữ văn của trường, tôi đã rất khâm phục và tự hào khi tìm hiểu về những thành tích của các thế hệ học sinh nơi đây. Trên những trang vàng thành tích đó có lưu lại tên tuổi của rất nhiều thế hệ học sinh đã trưởng thành từ mái trường này, trở thành những cán bộ, sĩ quan có tài có đức, được giữ những chức vụ quan trọng của Đảng và nhà nước từ Trung ương đến địa phương như: Giáo sư, thầy thuốc nhân dân Bành Khìu, nguyên là Giám đốc Học viện y học cổ truyền Quân đội; đồng chí Đinh Quang Ngữ - Tiến sĩ, nguyên là Thứ trưởng Bộ Văn hóa - thể thao và Du lịch; đồng chí Nông Văn Lưu - Tiến sĩ, Trung tướng, nguyên là Phó tổng cục trưởng Bộ Công An; đồng chí Đinh Văn Bồng, nguyên là Giám đốc Học viện không quân; và rất nhiều đồng chí khác đã và đang giữ các chức vụ quan trọng của tỉnh, huyện. Cũng từ mái trường yêu dấu này có rất nhiều học sinh đã trở thành những cán bộ ưu tú, trí thức tiêu biểu đó là những cán bộ khoa học, các nhà thơ, nhà văn, nhà giáo, bác sĩ,.. có những đóng góp tích cực vào sự phát triển của quê hương, đất nước. Chính những trang vàng thành tích đó là những tấm gương sáng để các thế hệ học sinh soi mình vào mà cố gắng, mà phấn đấu viết tiếp trang sử truyền thống vẻ vang của mái trường THPT Quảng Uyên và làm rạng danh cho quê hương, đất nước.

Hướng tới mục tiêu học sinh "Học để biết, học để làm, học để cùng chung sống, học để khẳng định mình", nhà trường luôn tạo mọi điều kiện tốt nhất để các em học tập, rèn luyện. Bắt đầu từ năm học 2022-2023, cấp THPT thực hiện Chương trình GDPT 2018 từ lớp 10. Chương trình sách giáo khoa mới, sự lựa chọn nhóm môn có nhiều thay đổi chính là môi trường thuận lợi phát huy đầy đủ phẩm chất, năng lực của học sinh cũng như phát huy sự sáng tạo, sự vững vàng trong giảng dạy của giáo viên. Sự đổi thay đó đã đặt ra những cơ hội nhưng cũng đặt ra lắm thử thách cho thầy cô. Bản thân tôi và tập thể giáo viên trong trường luôn ý thức được rằng trong mỗi tiết học, mình chính là người tổ chức, thiết kế, điều hành giờ học trên nguyên tắc lấy học sinh làm trung tâm, khơi gợi hứng thú và thúc đẩy tư duy, ý thức tự học của học sinh. Từ đó giúp các em chủ động tiếp cận kiến thức, phát huy tính tích cực, sáng tạo, hình thành những năng lực, phẩm chất cần thiết, biết vận dụng, liên hệ kiến thức với thực tiễn đời sống. Thành quả đạt được của thầy và trò cho những nỗ lực trên là những thành tích nổi bật, đảm bảo chất lượng ở những năm học qua và gửi gắm cả niềm tin tưởng vào những kết quả cao hơn trong tương lai: Tỷ lệ học sinh tốt nghiệp THPT năm sau cao hơn năm trước, trong đó tỉ lệ đỗ đại học, cao đẳng trong 5 năm trở lại đây luôn đạt trên 40%; tỷ lệ học sinh đạt danh hiệu học sinh giỏi, học sinh tiên tiến hàng năm đạt trên 50%. Đội tuyển học sinh giỏi của nhà trường tham dự thi học sinh giỏi cấp huyện, cấp tỉnh năm nào cũng đạt giải. Số học sinh đỗ vào các trường Đại học top đầu như An ninh nhân dân, Cảnh sát nhân dân... tăng dần qua các năm. 

Hình ảnh Học sinh tham gia biểu diễn văn nghệ chào mừng

Lễ đón nhận Cờ thi đua 

Bên cạnh việc trang bị cho các em hành trang tri thức, phẩm chất, năng lực thì nhà trường cũng chú trọng rèn luyện kĩ năng sống thông qua các hoạt động tập thể để các em vững vàng bước vào đời. Nhà trường đã chỉ đạo các đoàn thể, các tổ chuyên môn tổ chức các hoạt động ngoại khóa như: Ngoại khóa Pháp luật; Ngoại khóa tuyên truyền Ba văn kiện pháp lí trên biên giới đất liền Việt Nam, Trung Quốc; Ngoại khóa các tổ chuyên môn Văn, Toán, Vật lí, Ngoại ngữ... Đoàn trường THPT Quảng Uyên đã tổ chức thành công nhiều cuộc thi chào mừng những ngày lễ lớn. Những buổi ngoại khóa, những cuộc thi đó chính là sân chơi ý nghĩa để các em học sinh thể hiện vốn tri thức, vốn sống và cả bản lĩnh, năng khiếu, kĩ năng giao tiếp...

Bằng sự nỗ lực không ngừng nghỉ của các thế hệ thầy và trò, trong 64 năm xây dựng và phát triển, nhà trường liên tục đạt danh hiệu Tập thể lao động Tiên tiến; Tập thể lao động xuất sắc. Vào năm 2000 trường được đón nhận Huân chương lao động hạng 3 do Chủ tịch nước trao tặng. Đây là một vinh dự hết sức to lớn, là nguồn động viên thầy và trò tiếp tục vượt qua mọi khó khăn tiếp tục phấn đấu giữ vững, phát huy những thành tích đã đạt được, xây dựng nhà trường trở thành một trong những trường hàng đầu của tỉnh về chất lượng giáo dục toàn diện. Năm học 2019-2020, nhà trường đã được Thủ tướng Chính phủ tặng Cờ thi đua. Để đánh dấu sự phát triển không ngừng của nhà trường, năm 2020 Trường THPT Quảng Uyên được Chủ tịch Ủy ban nhân dân tỉnh Cao Bằng công nhận là trường đạt chuẩn Quốc gia mức độ 1. Đây tiếp tục là những mốc son khẳng định sự nỗ lực không ngừng nghỉ, sự thành công trong sự nghiệp "trồng người" của nhà trường. Chi bộ Đảng nhà trường được công nhận danh hiệu Chi bộ Đảng trong sạch vững mạnh; Tổ chức Công đoàn trường liên tục được xếp loại xuất sắc và được nhận giấy khen của Công đoàn ngành Giáo dục và Đào tạo tỉnh Cao Bằng. Đoàn trường luôn là đơn vị xuất sắc dẫn đầu của huyện Quảng Hòa về công tác Đoàn và phong trào Thanh niên, liên tục được Tỉnh Đoàn tặng giấy khen.

 Hình ảnh Ban giám hiệu Trường THPT Quảng Uyên đón nhận Cờ thi đua

 của Chính phủ

Hội đồng Sư phạm nhà trường và đại biểu

trong Lễ Khai giảng năm học 2024-2025

Trải qua một chặng đường dài phát triển 64 mùa hoa, 64 năm phấn đấu và trưởng thành, 64 năm hành trình xây dựng những ước mơ, Trường THPT Quảng Uyên đã và đang phấn đấu hoàn thành những nhiệm vụ vẻ vang mà Đảng và nhân dân tin tưởng giao phó, nhằm khẳng định vị thế, tầm vóc của nhà trường trong nền giáo dục của tỉnh nhà. Với nền tảng 64 năm vinh quang, thầy và trò chúng tôi nguyện phát huy truyền thống tốt đẹp, tiếp tục xây dựng và phát triển nhà trường ngày càng vững mạnh toàn diện, xứng đáng với niềm tin yêu của các cấp lãnh đạo, của các bậc cha mẹ học sinh và của bao nhiêu thế hệ thầy, trò đã từng công tác và học tập dưới mái trường này để từ đó vững tin tiếp bước hướng tương lai.

                                                 Tác giả : Vi Thị Chinh - Phó Bí thư Đoàn trường